Intro
in de stand van zaken en de resultaten van de diverse programma’s. We doen dit langs de lijnen van het coalitieakkoord Utrecht: Ruimte voor iedereen.
Als we terugkijken op 2019, denken we natuurlijk allereerst aan de tramaanslag op 18 maart. Een gebeurtenis die Utrecht in het hart heeft geraakt. Mensen verloren een geliefde, familielid, vriend(in). Anderen raakten levenslang gewond, fysiek of mentaal. Hoe we deze gebeurtenis als Utrechters samen een plek hebben gegeven, heeft diepe indruk gemaakt.
Op het moment van schrijven van deze samenvatting, hebben de maatregelen om het coronavirus onder controle te krijgen grote impact op de stad en haar inwoners. De gemeenteraad heeft inmiddels ingestemd om in 2020 geen voorjaarsnota vast te stellen. Wij stellen een kaderbrief op, aan de hand waarvan we met elkaar het gesprek zullen voeren over te maken keuzes. Het jaarlijkse integrale afwegingsmoment wordt hierdoor verlegd naar de begroting in het najaar.
De grote financiële impact van de coronacrisis stelt het eindsaldo van 2019 in een ander daglicht. Behoedzaamheid was altijd al ons adagium, en geldt nu eens te meer.
Financiële positie
Ieder jaar bij de jaarrekening kijken we terug op onze financiën en beoordelen we ons financiële beleid.
In de jaarstukken 2019 leest u hoe we met onze middelen zijn omgegaan; wat we hebben bereikt, wat we daarvoor hebben gedaan en wat dat heeft gekost en wat dat betekent voor onze financiële positie.
De jaarrekening 2019 sluiten we af met een positief saldo van 82 miljoen euro, waar een aantal oorzaken voor zijn, hieronder toegelicht.
Bij de kaderbrief 2020 zullen we ingaan op het effect van het financiële resultaat en de bestemming daarvan voor de projecten en activiteiten die verbonden zijn aan een deel van deze middelen, dit geplaatst ook in het licht van de (financiële) gevolgen van de coronacrisis en wat dit betekent voor onze financiële positie.
Ongeveer de helft van het positieve resultaat komt voort uit resultaten uit grondexploitaties (met name winstneming Leidsche Rijn en vrijval van een deel van de voorziening voor Stationsgebied) en de activering van de fietsenstalling Stationsplein Oost waartegenover een activareserve zal worden gevormd. Daarnaast bestaat een belangrijk deel van het resultaat uit incidenteel hogere opbrengsten uit OZB en de erfpachtconversie en hebben we in de decembercirculaire diverse incidentele middelen voor specifieke taken en activiteiten vanuit het Rijk vooruit ontvangen.
Daarnaast ligt ook een belangrijke oorzaak in vertraging van een aantal specifieke projecten waar een relatief groot bedrag mee gepaard gaat. Dit betreft onder andere vertraging in de besteding van de investeringsimpuls RSU en vertraging in uitvoering van het onderwijshuisvestingsprogramma. Deze projecten worden later uitgevoerd of afgerond dan gepland.
Een aantal van de afwijkingen is reeds in de tweede bestuursrapportage aangegeven. Voor een deel van de resultaten geldt dat deze ten tijde van de bestuursrapportage nog onvoldoende in beeld waren.
Voor een deel van het resultaat geldt dat deze bedragen beschikbaar moeten blijven voor het reeds bestemde doel omdat hier een specifieke bestedingsplicht tegenover staat of reeds verplichtingen zijn aangegaan.
Utrecht: Plaats voor iedereen
Samen met inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en vrijwilligers maken we van Utrecht een plaats voor iedereen.
In Utrecht willen we dat ieder kind gelijke kansen krijgt, gezond en veilig kan opgroeien en de ruimte krijgt om zijn talenten te ontwikkelen.
Samen met onze partners in de stad werken we aan de vier prioriteiten uit de Utrechtse Onderwijsagenda; kansengelijkheid, aanpak lerarentekort, onderwijshuisvesting en aansluiting onderwijs/arbeidsmarkt. Kansengelijkheid begint met een goede start thuis en in het onderwijs. In 2019 werkten we aan de uitvoering van de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk. Samen met onze partners in de stad stelden we de uitgangspunten voorschoolse educatie 2020-2023 vast.
Ouders hebben grote invloed op de kansen van hun kinderen. Om de rol van ouders te versterken zetten we ouderlokalen in waar we ontmoeting en samenwerking tussen school, thuis en buurt mogelijk maken.
Belangrijk aandachtspunt is het groeiend lerarentekort. We zien dat de kwaliteit van het onderwijs hierdoor onder druk staat. Samen met het onderwijsveld werkten we aan de aanpak Utrecht Leert! om het groeiend tekort aan leraren te keren. We trekken in de aanpak samen op met de G4 gemeenten.
Gezond en veilig opgroeien gaat niet altijd vanzelf, we geven extra zorg en aandacht aan kinderen en hun ouders die dat nodig hebben. We zagen in 2019 een stijging van de vraag naar jeugdhulp, de instroom is groter dan de uitstroom en de wachttijd nam op sommige plekken toe. We zien de kosten van de jeugdhulp dan ook fors toenemen ten opzichte van 2018. Dankzij de incidentele middelen die we van het rijk hebben ontvangen is het gelukt om de zorg toch binnen de beschikbare middelen te bieden. De toename in de vraag naar en kosten van jeugdhulp is een landelijk vraagstuk en nadrukkelijk onderdeel van ons gesprek met het Rijk over het structureel maken van de incidentele middelen.
In 2019 zetten we ook stevig in op het versterken van de sociale basis en de kernpartneraanpak in het onderwijs om zo te voorkomen dat mensen een beroep moeten doen op (zwaardere) zorg. De BSO-plus is nu een vast onderdeel van de reguliere inzet, vijf nieuwe locaties gaan in 2020 van start. Samen met JGZ en buurtteams werken we aan een aanpak voor ondersteuning bij opvoedvragen van ouders.
We maakten de Aanvullende Zorg voor Jeugd eenvoudiger door van 70 aanbieders naar 2 aanbieders, KOOS en Spoor030, te gaan. Door de organisatie in buurtgerichte teams sluit de zorg beter aan bij de leefwereld van de kinderen, jongeren en gezinnen en wordt de samenwerking in de wijk versterkt. Er is krapte op de arbeidsmarkt voor (jeugd)zorgprofessionals, helaas moeten kinderen en gezinnen soms langer op hulp wachten dan we zouden willen. We zien dat onze partners intensief samenwerken om oplossingen te bedenken voor dit vraagstuk.
Kinderen en jongeren waren actief betrokken bij het beleid. Ze praatten en dachten mee tijdens de dialooggerichte aanbesteding van de specialistische jeugdhulp en de uitvraag voor het jongerenwerk. In november vierden we het 30 jarige jubileum van het kinderrechtenverdrag een feest voor en door kinderen.
Vanuit Volksgezondheid was er extra aandacht voor de vaccinatiegraad onder Utrechtse kinderen. We namen het initiatief voor de Utrechtse vaccinatiealliantie waarin we samen met partners werken aan het op peil houden en verhogen van de vaccinatiegraad. Ook lanceerden we de website vaccinereninutrecht.nl en jeugdartsen- en verpleegkundigen kregen extra tijd om gesprekken te voeren met ouders. Er waren drie grote vaccinatiecampagnes.
Meedoen in een gezonde stad Utrecht wil voor al haar inwoners een prettige stad zijn om in te leven. Herkomst, opleidingsniveau, sociaaleconomische status, handicap of beperking, geaardheid of geloofsovertuiging mag daarin geen belemmering zijn. Bewoners die dat nodig hebben mogen rekenen op toegankelijke ondersteuning en zorg. We werken aan samenleven in een gezonde stad. We zagen in 2019 dat meer mensen aanklopten bij het buurtteam, en ook het aantal mensen dat aanvullende zorg nodig heeft, nam toe. Door krapte op de arbeidsmarkt zagen we de wachtlijsten en wachttijden voor met name hulp in de huishouding toenemen.
Het versterken van de sociale basis is en blijft belangrijk, de inzet van bewoners en vrijwilligers is groot in onder andere buurtnetwerken en wijkinformatiepunten. Het gebruik van de activiteitencentra in de buurtcentra stijgt. En we zien meer inzet van vrijwilligers voor hulp bij dementie, dit ontlast mantelzorgers.
In 2019 was de start van de nieuwe contractperiode voor het sociaal makelaarschap, voor informatie advies en onafhankelijke cliëntondersteuning en de buurtteams. We werkten aan het vernieuwen van de samenwerking waarin het voorkomen van problematiek centraal staat (‘de bewegingen naar voren’). Kwetsbare bewoners bieden we hiermee tijdig ondersteuning zodat verergering van problemen en een mogelijk zwaarder beroep op zorg of ondersteuning wordt voorkomen. Dit doen we nu door onder andere in vijf wijken/buurten ‘welzijn op recept’ aan te bieden. De ambassadeurs informele zorg die nu in alle wijken actief zijn spelen hierin een actieve rol. Bij ‘welzijn op recept’ schrijft de eerstelijnszorgverlener een recept met verwijzing naar de sociaal of beweegmakelaar. Een welzijns- of beweegactiviteit kan de ervaren gezondheid verhogen.
We maakten samen met Utrechtse zorginstellingen en woningcorporaties een plan van aanpak voor de huisvesting en ondersteuning van kwetsbare groepen met als doel deze bewoners sneller passende woonruimte en ondersteuning te bieden. Ook vormden we de nachtopvang voor dakloze Utrechters om naar een 24-uursopvang.
We zien ook dat door gebrek aan betaalbare woonruimte jongeren die toe zijn aan een volgende stap soms langer dan gewenst in dure verblijfsvoorzieningen verblijven. Dit komt zowel door een tekort aan woningen, als ook door belemmerende wettelijke regelingen (bijvoorbeeld kostendelersnorm en ontoereikende hoogte huurtoeslag).
Nieuw in 2019 was het Buurtpact. In een buurtpact maken bewoners en organisaties afspraken met elkaar om sociale problemen in de buurt beter aan te pakken. Inmiddels zijn er twee buurtpacten gesloten in de Rietveldbuurt en in Zuilen.
Met deelname aan de pilot Landelijke Vreemdelingen Voorziening ziet Utrecht kansen om de lokale succesvolle opvang voor ‘Bed, Bad, Brood en Begeleiding’ door te ontwikkelen. We doen dit samen met het Rijk en willen door een betere samenwerking tussen betrokken organisaties sneller tot een oplossing komen voor de vluchtelingen.
Verder lanceerden we samen met een groot netwerk uit de stad de Utrechtse aanpak eenzaamheid en gaan we samen met partners aan de slag met een proeftuin voor Maatschappelijke Diensttijd. Hiervoor ontvingen we 600.000 euro subsidie van het ministerie van VWS.
Het gaat goed met de gezondheid van de meeste Utrechters. We weten dat dit niet voor iedereen vanzelfsprekend is. We willen dat iedereen gezond kan leven in Utrecht. We zetten een volgende stap richting een gezonder Utrecht door samen met collega’s, inwoners, partners en wetenschappers prioriteiten te stellen en vast te leggen in de nota Gezondheid voor Iedereen. Dit leidt tot bewustwording en initiatieven bij verschillende partijen. Voorbeelden hiervan zijn de gezondheidsdagen in buurthuizen en moskeeën, workshops over stress door armoede en schulden, bijeenkomsten over een gezonde en duurzame voedselomgeving, Moeder-babygroepen, voorlichting op scholen over seksuele en relationele vorming. Ook lanceerden we de online training ‘Jong en transgender’ en voerde als eerste gemeente in Nederland NIX18-controles uit bij thuisbezorgdiensten.
Op 15 april 2019 organiseerden we samen met inwoners en partners uit de stad het Gezonde Ideeën Festival met als motto Gezondheid Meemaken. Ruim 150 Utrechters, inwoners en professionals, wisselden hun kennis, werk en initiatieven uit op het gebied van Gezondheid. Dit festival was een eerste activiteit van het Gezondheidspact Utrecht.; een netwerk van mensen en organisaties in Utrecht die een bijdrage willen leveren aan de gezondheid in de stad.
We streven ernaar dat zoveel mogelijk Utrechters mee kunnen doen en rondkomen. Lukt dit tijdelijk niet dan bieden we hiervoor (inkomens)ondersteuning. In 2019 daalde het aantal huishoudens in de bijstand met 535 huishouden tot 9.366 en dat is meer dan verwacht. Tegelijkertijd zien we dat complexiteit van de hulpvragen van Utrechters in de bijstand toe neemt en dat de stap naar werk moeilijker wordt. Dit heeft gevolgen voor ambities op uitstroom naar werk. In 2019 zijn 1.146 bijstandsgerechtigden uitgestroomd naar werk (ambitie was 1.450). Om de ambitie op uitstroom naar werk extra kracht bij te zetten is eind 2019 de actieagenda Werkbeweging vastgesteld, gericht op het helpen van 2.000 Utrechters om aan het werk te komen. Of om ze te helpen om een stap in die richting te maken, bijvoorbeeld door scholing.
Ondanks de economische groei zijn er veel huishoudens die moeite hebben met rondkomen en we zien dat problematische schulden toenemen. Met de actieagenda Utrechters Schuldenvrij presenteerden we in 2019 een aanpak van schuldenproblematiek met focus op preventie en vroegsignalering, maatwerk en het bespreekbaar maken van geldzorgen.
We vinden het belangrijk dat iedereen mee kan doen met sportieve, culturele en maatschappelijke activiteiten in stad. De U-pas helpt daarbij, in 2019 verruimden we het aanbod van de U-pas en meer gezinnen komen nu in aanmerking voor een U-pas.
Sport en cultuur binnen bereik
In het kader van gezond stedelijk leven vinden we sport en beweging belangrijk; dat is goed voor de gezondheid, het bevordert de sociale samenhang in de buurt en mensen worden actiever. Sportverenigingen en vrijwilligers spelen hierbij een grote rol. In 2019 sloten we het Utrechts Sportakkoord, met meer dan 120 ondertekenaars vanuit sport, zorg, welzijn, onderwijs en bedrijfsleven. Het doel van het Sportakkoord is sporten en bewegen mogelijk te maken voor elke inwoner van Utrecht. Samen werken we aan de drie thema’s van het sportakkoord; vitale sport- en beweegaanbieders, positieve sportcultuur en inclusief sporten en bewegen.
In voorbereiding op de komst van La Vuelta Hollanda in Utrecht volgend jaar maakten we 70 plannen om de Utrechters op allerlei manieren te betrekken bij het evenement.
We richtten een tijdelijk skate- en freerunpark in op het Jaarbeursplein. Dit zorgt voor extra levendigheid in het Stationsgebied. Het park maakten we samen met skaters.
In 2019 renoveerden we 8 sportvelden, legden we 6 beachvolleybalvelden aan bij zwembad Krommerijn en realiseerden we tien nieuwe, circulair gebouwde, kleedkamers op sportpark Lunetten. De oplevering van twee hockeyvelden op sportpark Vechtzoom liep vertraging op vanwege de complexe inpassing.
Onze doelstelling op het gebied van zwemvaardigheid vraagt extra inzet. We streven ernaar dat 100% van de deelnemende kinderen in het basisonderwijs minimaal een A-diploma heeft behaald. In 2019 was dit niet meer dan 92%, mogelijk te verklaren door het gemiddeld lagere startniveau van de kinderen in 2019.
In Utrecht zijn we overtuigd van de waarde van kunst en cultuur voor de stad. Kunst en cultuur maken de stad dynamisch en aantrekkelijk; zorgen voor verbinding en ontspanning en dragen daarmee bij aan welzijn.
Met het ‘Nieuwe beleid voor amateurkunsteducatie’ subsidieerden we 10 organisaties die cursussen aanbieden op het Domplein, in Noordwest, Overvecht, Kanaleneiland en Leidsche Rijn. Het cursusaanbod maken we hiermee toegankelijker op wijkniveau. Met de beleidsregel ‘Professionalisering Nieuwe makers en culturele initiatieven’ ondersteunden we in 2019, 15 jonge culturele makers en organisaties om zich verder te professionaliseren. Ook gingen we aan de slag met de Cultuurnota 2021-2024 die de raad in september vaststelde.
TivoliVredenburg (1,3 miljoen bezoekers), als het muzikale huis van de stad en de Utrechtse Stadsschouwburg (200.000) trokken volop bezoekers en bijna alle Utrechtse musea zagen hun bezoekersaantal groeien. Het Centraal Museum had in 2019 met 364.000 bezoekers het één na beste jaar ooit.
Kytopia is uit het pand aan de Oudegracht vertrokken en heeft een tijdelijk onderkomen gevonden in Den Dolder. Helaas is gebleken dat er geen nieuwe plek in Utrecht komt voor het gehele collectief.
De regeling projectsubsidies Cultuur was heel succesvol maar in verband met druk op het budget moesten we in totaal 100 aanvragen afwijzen.
Veiligheid
Utrecht wil een veilige stad zijn voor iedereen, dit doen we niet alleen maar met samen met bewoners en veel partijen in de stad. In maart 2019 stelde de raad het Integraal Veiligheidsplan 2019-2022 vast. Hoofddoel is om het huidige niveau van veiligheid tenminste te behouden in een groeiende stad. Utrecht is in de afgelopen jaren veiliger geworden. In 2019 daalde de ervaren jeugdoverlast ten opzichte van de jaren daarvoor, haalden we de doelstellingen van de zogenoemde ‘high impact crimes’ en was er ook bij de veel voorkomende delicten een daling te zien.
We realiseren ons dat cijfers niet het volledige beeld van de werkelijkheid geven. Ondermijnende criminaliteit en cybercriminaliteit onttrekken zich grotendeels aan onze waarneming. Samen met andere overheden, maatschappelijke organisaties, inwoners en ondernemers zetten we ons in voor de aanpak hiervan.
Het vergroten van digitale bewustwording en –weerbaarheid onder inwoners, ondernemers en overheden kreeg veel aandacht en leidde onder andere tot de start van een regionale taskforce en het opstellen van een handreiking Cybergevolgbestrijding.
In alle wijken zetten we in op lokale veiligheidsproblematiek met buurt- en of themagerichte aanpakken. De persoonsgerichte aanpak in wijken gericht op jeugdige daders breidden we uit om doorgroei in criminaliteit te voorkomen. Vanuit het Veiligheidshuis verlegden we de focus van high impact crime naar jeugdige criminelen die zich bezighouden met drugs- en geweldsdelicten.
We zetten onverminderd in op het tegengaan van polarisatie en radicalisering.
Utrecht: Gezonde groei voor iedereen
Utrecht groeit naar 430.000 inwoners in 2040. De aantrekkingskracht van de stad brengt uitdagingen mee op het gebied van mobiliteit, energietransitie, wonen, behoud van groen in de stad en zorg voor voldoende voorzieningen. We pakken deze uitdagingen op een gezonde en duurzame manier aan met daarbij aandacht voor de historie van de stad.
Wonen en gezond leven in een drukke stad
De groei van de stad zorgt voor druk op de woningmarkt, de prijzen stijgen, woningen dreigen onbetaalbaar te worden voor veel mensen en vraag en aanbod sluit onvoldoende op elkaar aan. De opgave voor de komende jaren is urgent. Belangrijke rode draad is verbeteren van de balans op de Utrechtse woningmarkt. De Woonvisie 2019 geeft hiervoor richting en koers. We werken in de opgave nauw samen met ontwikkelaars, beleggers en corporaties. Met elkaar stelden we in 2019 het Stadsakkoord Wonen op met daarin afspraken over betaalbare woningen en meer gemengde wijken.
In 2019 is gestart met de bouw van ruim 3.000 woningen waarvan ruim 1.600 in de bouwopgave Leidsche Rijn en ongeveer 1.400 op binnenstedelijke locaties. Ongeveer 1.200 van de woningen die in aanbouw zijn gegaan, bestaat uit sociale huurwoningen (inclusief zelfstandige studenteneenheden). Het aandeel middenhuur woningen is ruim 600 woningen. Het aantal woningen dat in aanbouw is genomen ligt lager dan geprognosticeerd. In de peilstok SO hebben we eerder aangegeven welke oorzaken hebben geleid tot vertragingen in verschillende projecten zoals hoge bouwkosten, krapte van arbeidskrachten, materiaal in de bouwsector en capaciteits-/continuïteitsvraagstukken. Ook hebben de ontwikkelingen rondom de PAS direct of indirect bijgedragen aan de vertraging van projecten. In 2019 zijn ruim 3.000 woningen opgeleverd waarvan bijna 1.800 op binnenstedelijke locaties. Dit aantal ligt iets lager dan bij de programmabegroting 2019 voorzien doordat de oplevering van het Platform (zuidgebouw) met bijna 200 woningen in het stationsgebied iets is vertraagd (begin 2020 in plaats van eind 2019).
Steeds meer mensen wonen werken en bezoeken Utrecht. De verkeersdrukte neemt toe, de ruimte wordt schaarser en op sommige plekken staat de leefbaarheid onder de druk. Utrecht kiest voor duurzaam en geeft voorrang aan voetgangers, fietser en openbaar vervoer. Een duurzaam mobiliteitssysteem is voorwaarde voor een gezonde doorgroei en een aantrekkelijke ruimtelijke ontwikkeling van de stad én regio. We stimuleren het gebruik van nieuwe technieken zoals ‘Mobility as a Service’. De omslag naar een duurzaam mobilteitssysteem maken we samen met andere overheden, ondernemers en bewoners van de stad. En met succes: steeds meer mensen kiezen voor de fiets, lopen of het openbaar vervoer, de automobiliteit blijft gelijk.
Belangrijke mijlpaal in 2019 was de ingebruikname van tram 22 (tramlijn Centraal Station – Utrecht Sciencepark). Deze tram vervangt de drukke buslijn 12 en vervoert in 2020 naar verwachting 34.000 reizigers per dag. In augustus openden we, samen met NS en ProRail, deel 2 van de fietsenstalling Stationsplein. 12.500 fietsers kunnen nu hun fiets parkeren in de grootste fietsenstalling ter wereld.
Een aantal verkeerskundige projecten ten behoeve van de leefbaarheid liepen vertraging op; het project Noordelijke Randweg Utrecht (NRU) liep vertraging op door de vernietiging van het Programma Aanpak Stikstof door de Raad van State. En ook de projecten Westelijke Stadsboulevard en Amsterdamsestraatweg liepen, in afwachting van de verkeersstudie Noordwest vertraging op.
We streven naar een stad die zo snel mogelijk klimaatneutraal is. Dit doen we gebieds- en stapsgewijs. In 2019 werkten samen met netbeheerders, warmteleveranciers en ondernemers onverminderd aan onze klimaatdoelstellingen; volledig duurzame energie-inkoop in 2020 (in 2019 is de gemeente overgestapt op duurzame elektriciteit, aanbesteding gas volgt in 2020), 20% zon op dak in 2025 (resultaat in 2019 13%), minimaal 40.000 woningen van het aardgas af in 2030, 100% duurzame stadsverwarming in 2030 en het gemeentelijk vastgoed verduurzaamt in 2030. In november 2019 ging de ledenvergadering van de VNG akkoord om met de eerste fase van het Klimaatakkoord aan de slag te gaan. Gemeenten zijn aan zet om in 2020 een Transitievisie Warmte op te stellen om wijk voor wijk van het aardgas af te gaan. Op regionaal niveau moeten gemeenten eveneens een Regionale Energiestrategie opstellen. Het haalbaar en betaalbaar maken van de energietransitie zijn belangrijke speerpunten.
We willen dat Utrecht een gezonde stad is om in te leven en te bewegen. Om onnodige verharding te voorkomen hanteren we de afspraak ‘Groen tenzij…’. We vervingen 4 kilometer riolering, ontkoppelden of onthardden ruim 7,5 ha verhard oppervlak en vervingen 7 kilometer gewoon asfalt door stil asfalt. Een nieuw aangelegd hemelwaterriool in Lombok voorkomt wateroverlast bij hevige regenval. En in het Baden-Powelpark in Hoograven planten we het eerste Tiny Forest, hiermee dragen we bij aan de biodiversiteit in de stad. We zetten Utrecht op de kaart met nieuw groen op creatieve locaties zoals de groene bushokjes. Utrecht ontving hiervoor een European Bee Award. Deze groene bushokjes met sedumdaken, bamboezitjes en ledverlichting zijn een voorbeeld van circulair bouwen.
De hoeveelheid restafval per inwoner (219 kg) was minder dan vooraf begroot (225 kg). ‘Het Nieuwe Inzamelen’ en bewustwordingscampagnes hielpen hierbij.
Utrecht won tijdens het Duurzaam Gebouwd Congres in februari 2019 de Circulaire Ring omdat de stad zich volgens de jury op alle fronten onderscheidt in mate van duurzaamheid, de circulaire economie en circulair bouwen.
De gevolgen van extremer weer zijn ook in Utrecht merkbaar. In 2019 kwam de waterkwaliteit door de hoge temperaturen onder druk te staan, dit werd met name veroorzaakt door blauwalg. Ook de eikenprocessierups zorgt ondanks extra maatregelen voor toenemende overlast. De stikstofproblematiek zorgde voor vertraging bij de aanleg van de faunapassage bij Biltse Rading. We verwachten dat de passage in het voorjaar van 2020 klaar is.
We hebben besloten om u in april 2020 een samenhangende programmatische aanpak te presenteren voor de herziening van het project van de wal- en kluismuren, de inspecties van de werfkelders, het weren van te zwaar verkeer en de consequenties van de complexe en soms niet te achterhalen eigendomsverhoudingen.
Vastgoed
We zetten stappen op het verduurzamen van de onderwijshuisvesting. Met aanvullende middelen uit de voorjaarsnota 2019 realiseerden we enkele energieneutrale nieuwbouwlocaties. Ook presenteerden we het plan om alle bestaande basisschoolgebouwen gasloos te maken. Een aantal grote en acute problemen in de portefeuille Multifunctionele Accommodaties is aangepakt en afgerond. Onder andere MFA Eerste Oosterparklaan en MFA Castellum.
We renoveerden het stadhuis van Utrecht, de buiten- en binnenkant van het gebouw zijn opgeknapt. Het gebouw is duurzamer en veiliger gemaakt. En het restauratie-contract met de aannemer werd getekend en de restauratiewerkzaamheden Domtoren zijn gestart.
Om te komen tot een meerjaren strategische visie op de vastgoedportefeuille Cultuur zijn we gestart met het in beeld brengen van de vraag naar cultureel vastgoed.
Op 1 mei 2019 is leegstandsbeheerder Ad Hoc gestart. In 2019 kreeg Ad Hoc in totaal 35 locaties in beheer en zij hebben inmiddels een veelvoud aan units met maatschappelijke initiatieven tijdelijk gevuld.
Utrecht: Kracht van iedereen
De kracht van de stad zit in de mensen, samen maken we Utrecht.
Aan de slag voor Utrecht
In 2019 steeg het aantal mensen dat actief participeert om beleid of plannen van de gemeente beïnvloeden van 19 naar 22%. We vernieuwden samen het participatiebeleid met als resultaat meer nadruk op online participatie, nieuwe wijkplatforms en de participatieleidraad. In de particpatieleidraad staat hoe de gemeente haar bewoners, ondernemers en professionals bij projecten en beleid betrekt. De nieuwe participatieleidraad stimuleert maatwerk, flexibiliteit, diversiteit en inclusieve en heldere communicatie.
De bekendheid van het Initiatievenfonds (IF) steeg in 2019 licht. Het Initiatievenfonds is een fonds voor grote en kleine initiatieven in Utrecht. Hiermee moedigt de gemeente mensen aan om zich vrijwillig in te zetten voor elkaar, de buurt, wijk of stad. Iedereen kan een aanvraag doen, personen en organisaties. Vanuit het IF ondersteunden we in 2019 1271 initiatieven uit de stad.
In 2019 bereikten we belangrijke resultaten in het verbeteren van de dienstverlening aan de Utrechter. We openden het Servicepunt, aangevuld met dienstverlening door DUO, SVB en Belastingdienst, we introduceerden Teletolk voor doven en slechthorenden en startten met de eerste videogesprekken. Ook ondertekenden we de Direct Duidelijk Deal voor duidelijke taal. We verbeterden toegankelijkheid van www.utrecht.nl.
We zorgen dat de Utrechtse belangen in Den Haag door lobby en positionering de aandacht krijgen die nodig is. Gezond stedelijk leven staat centraal en we verbinden de strategische opgaven van de stad aan (inter-)nationale ontwikkelingen. We organiseerden 9 succesvolle werkbezoeken voor Kamerleden en bewindspersonen en voerden 47 gesprekken met individuele Kamerleden. Met het netwerkevent “De Utrecht Borrel” in Den Haag versterkten we de verbinding tussen Utrecht en Den Haag. Met onder andere partners uit de stad, bestuurders uit de regio en Kamerleden. In de kamer werd de Utrechtse inzet op vroegsignalering, daklozenopvang en BOA’s genoemd als goed voorbeeld.
Samen met Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht en RIVM zijn verschillende Europese subsidies aangevraagd gericht op slimme oplossingen voor onze opgaves. Tien aanvragen zijn goedgekeurd, van nog zes aanvragen verwachten we begin 2020 de uitslag.