Prestatiedoelstelling
P1.1.1 Versterken van de educatieve infrastructuur
Meerjarenperspectief Onderwijshuisvesting (MPOHV)
In het Meerjarenperspectief Onderwijshuisvesting 2016-2025 zijn de projecten gedefinieerd voor het uitvoeren van de wettelijk taak. Jaarlijks rapporteren we over de voortgang van deze projecten. In september 2019 is de 4e voortgangsrapportage met de raad gedeeld en in het afgelopen jaar is op diverse momenten door middel van brieven (stand van zaken huisvesting 27 maart 2019; raadsbrief stand van zaken huisvesting 19 september; Raadsbrief stand van zaken huisvesting 10 december 2019 en memo toelichting lopende projecten december 2019) de raad separaat geïnformeerd over de stand van zaken van de onderwijshuisvesting. De financiële verantwoording van de projecten van het MPOHV vindt plaats bij de verantwoording.
Het afgelopen jaar waren er 65 projecten in uitvoering. Een aantal heeft te maken gehad met vertraging in de start of de voortgang van projecten:
- Een overspannen bouwmarkt als gevolg van hoogconjunctuur zorgt voor overschrijdingen op projecten of voor een gering aantal inschrijvingen op aanbestedingen.
- Verstedelijking leidt tot nieuwe bouwuitdagingen voor onderwijsvoorzieningen. Het bouwen in plinten of op kavels met hoogteverschillen of binnen afwijkende vormen leidt tot extra kosten.
- We zetten in op actieve betrokkenheid van bewoners en vraagt soms om extra onderzoek.
- Het realiseren van de duurzaamheidsambities vraagt om samenwerking en bereidheid van schoolbesturen om financieel te participeren. Daarom werken we met verschillende pilots.
- Nieuwe ontwikkelingen waaronder de landelijke norm voor PFAS, de stikstof uitstoot maar ook beleidsontwikkelingen waaronder de toepassing van de nieuwe nota volksgezondheid hebben effect op projecten.
- Door positieve ontwikkelingen, waaronder meer scholen die dit jaar als gemeentelijk schoolmonumenten zijn aangewezen, ontstaan andere vragen op onder andere over de invulling van onze duurzaamheidsambities.
- Utrecht groeit als stad naar 432.000 inwoners in 2030.Een snelgroeiende stad vraagt om snelheid in de bouwopgave.
Moderne en toekomstgerichte verordening
Ontwikkelingen in onze samenleving leiden tot vernieuwde inzichten en eisen aan het onderwijs van onze kinderen en om schoolgebouwen die dat mogelijk maken. Om dit mogelijk te maken is in 2019 een traject gestart om tot modernisering van de verordening te komen die ruimte mogelijk maakt voor modern onderwijs, inspeelt op de snelle groei van het aantal leerlingen in een buurt of wijk en vergaande verduurzaming van Utrechtse schoolgebouwen stimuleert. Schoolbesturen, scholen, directeuren, leerlingen en de gemeente hebben in tientallen bijeenkomsten nauw met elkaar samengewerkt om een uitvoerbaar advies op te stellen voor deze verordening. De insteek is om deze moderne en toekomstbestendige verordening eind 2020 voor besluitvorming aan de gemeenteraad aan te bieden.
Nieuwe gebieden
Voor scholen in de inbreidingslocaties (Merwedekanaalzone, Cartesiusdriehoek en Beurskwartier) zijn dit jaar de ruimtelijke en programmatische reserveringen gemaakt voor onderwijshuisvesting. De feitelijke invulling op deze locaties worden in 2020 verder uitgewerkt in samenwerking met de betrokken schoolbesturen.
Duurzame schoolgebouwen
De Voorjaarsnota 2019 voorzag in aanvullende middelen voor verduurzaming:
- Aanvullend budget om projecten uit te voeren op niveau van bouwbesluit 2020 (BENG en ENG) en om een aantal projecten aardgasloos uit te voeren.
Een aantal gebouwen is in het afgelopen jaar energieneutraal uitgevoerd. Het betreft nieuwbouw, waarbij de schoolbesturen eigen middelen toevoegen aan het bouwbudget, waardoor binnen een aantal jaren de investeringen worden verdiend als gevolg van lagere exploitatielasten.
Daarnaast is onderzocht hoe bestaande schoolgebouwen gasloos kunnen worden:
- Pilot De Regenboog: het project is in uitvoering.
- Verkennend onderzoek 'Alle basisscholen in Utrecht gasloos'. Het rapport is afgerond en er wordt gewerkt aan een plan van aanpak. In het onderzoek zijn 117 basisschoollocaties onderzocht. Hiervan zijn er reeds 31 op stadsverwarming aangesloten en staan er zestien op het huidige MPOHV. Gebouwen die op het MPOHV staan worden bij hun verbouwing aardgasvrij gemaakt. Hiervoor zijn in voorjaarsnota 2019 middelen gereserveerd. Voor de 70 resterende bestaande panden moeten plannen worden gemaakt
Binnenklimaat
Utrechtse schoolgebouwen voorzien we van een goed binnenklimaat. Dit jaar is een volgende stap gezet bij zes schoolgebouwen. Onlangs is gebleken dat nog niet geldt voor alle schoolgebouwen in de stad. Een verkenning levert begin 2020 inzicht op over de resterende gebouwen die nog niet voldoen aan de frisse scholen klasse B (oude berekensystematiek) en welke financiële middelen hiervoor nodig zijn.
Huisvestingsprogramma
Het jaarlijkse Huisvestingsprogramma heeft de raad in december 2019 vastgesteld. Er zijn voor 2020 ruim 120 huisvestingsaanvragen (deels) goedgekeurd. Het betreft nieuwbouw- en renovatieprojecten, naast aanvragen voor tijdelijke huisvesting, huren en wijzigingen in de inrichting van de scholen. Eind december 2019 hebben de schoolbesturen hierover bericht ontvangen. Hiermee voorzien we in de start van nieuwe projecten en bieden we voortgang op bestaande projecten.
Mijlpalen in het primair onderwijs
In 2019 zijn uitbreidingen gerealiseerd waaronder bij de Al Hambra aan de Marco Pololaan en voor de Willibrordschool aan de Hindersteinlaan. Ook zijn er nieuwbouw/renovatie projecten in het basisonderwijs opgeleverd, waaronder de Piramide aan het Bisschopsplein.
Mijlpalen in 2019 voortgezet onderwijs (VO)
In het voorgezet onderwijs zijn verschillende stappen gezet om de toename van leerlingen in de toekomst goed te accommoderen. Zo is Volt!, nieuwbouw voor 800 leerlingen, opgeleverd. Ook voor de tijdelijke huisvesting van het Amadeus Lyceum is een oplossing gevonden in Volt!. In 2020 wordt het traject gestart voor de verdere invulling van de groei. De tijdelijke uitbreiding van Unic is in de zomer van 2019 gerealiseerd in Nieuw Welgelegen.
Met het voortgezet onderwijs is een vervolg gegeven aan het actualiseren van huisvestingsafspraken. Gemeente en schoolbesturen hebben gezamenlijk de verwachte groei geïnventariseerd en nieuwe capaciteitsafspraken gemaakt. Twee keer per jaar worden deze afspraken gemonitord.
IKC
Er zijn vier pilotprojecten (met verschillende financieringsvormen) voor de bouw van een Integrale KindCentra (Haarzicht, Haarrijn, Rijnvliet en Leeuwesteyn). Op dit moment zijn we in afwachting van het onderzoek van Bestuursonderzoek naar deze pilots. De uitkomsten gebruiken we om te komen tot een IKC-huisvestingsbeleid. Het onderzoek en advies delen wij met u in het eerste kwartaal 2020.
Referentiekader Leidsche Rijn
Onderwijshuisvesting voor het primair onderwijs in nieuw te ontwikkelen wijken in Leidsche Rijn is opgenomen in het Referentiekader Leidsche Rijn. Het betreft de nieuwbouw van de onderwijsgebouwen in de wijken zoals Rijnvliet, Haarzicht, Haarrijn, Leeuwesteyn Noord en Leidsche Rijn Centrum. Alle projecten zijn inmiddels gestart. De planning is dat deze projecten uitgevoerd zijn eind 2019. Om beter te kunnen leren van deze projecten is er in 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de wijze van organiseren van verantwoordelijkheden binnen deze projecten (allevier Integrale kind centra). De conclusies van dit onderzoek zijn begin 2020 beschikbaar.
De financiële kaders voor onderwijshuisvesting voor het primair onderwijs in nieuw te ontwikkelen wijken in Leidsche Rijn, is opgenomen in het Referentiekader Leidsche Rijn. Het betreft de nieuwbouw van de onderwijsgebouwen in de wijken zoals Rijnvliet, Haarzicht, Haarrijn, Leeuwesteyn Noord en Leidsche Rijn Centrum. Kindcentrum Haarzicht is eind 2019 opgeleverd en wordt begin 2020 in gebruik genomen. De overige projecten zijn inmiddels opgestart.
Plan van scholen
Het Plan van Scholen is in december 2019 goedgekeurd door het Ministerie. Vier schoolbesturen (twee scholen in de Merwedekanaalzone, een school in de Cartesius, de Vrije school in Leidsche Rijn) hebben een aanvraag ingediend om per september 2020 te starten met de nieuwe school. Hierover heeft de raad in de zomer van 2019 besloten. De huisvesting van deze scholen in opgenomen in de begroting 2020.
Vier Multifunctionele Accommodaties
Ieder kwartaal is de raad geïnformeerd over de laatste stand van zaken(stand van zaken MFA's) met betrekking tot de renovatie van de vier MFA’s (Waterwin, Het Zand, Weide Wereld en Voorn). 2019 was het jaar waarin beslissingen zijn genomen om van voorbereiding naar uitvoering over te gaan. Bij twee MFA’s zijn de aannemers inmiddels gecontracteerd en zijn de eerste bouwwerkzaamheden gestart.