Prestatiedoelstelling
P1..1.1 Uitvoeren van maatregelen in het kader van mobiliteitsmanagement (De gebruiker Centraal), schoon vervoer, goederenvervoer en verkeersmanagement
Mobiliteitsmanagement
In 2019 is gestart met de uitvoering van het pakket van mobiliteitsmanagementmaatregelen 2019-2021 (onder de titel Korte Termijn Aanpak) vanuit Goedopweg, waarover Rijk en Regio in 2018 bestuurlijke afspraken hebben gemaakt. Door personele onderbezetting blijft de planvorming en uitvoering van maatregelen door Goedopeg achter op planning. Begin 2020 moeten deze personele problemen zijn weggewerkt en wordt bovendien een plan gemaakt hoe we achterstand in halen. In 2019 zijn hoofdzakelijk maatregelen gerealiseerd gericht op routinematige reizigers die afstanden korter dan 15 kilometer afleggen, scholieren en mensen voor wie fietsen of lopen niet zo vanzelfsprekend is. Voor die eerste doelgroep zijn er in Utrecht Noord-West acties uitgevoerd, zoals de actie waarbij een select aantal inwoners een e-bike, deelfiets, e-bakfiets en het OV konden testen en aan de prijsvraag ‘Utrecht reist bewust’. De andere twee doelgroepen bereikten we vooral via de Scholen- en Wijkenaanpak. In het voorjaar van 2019 heeft Sport Utrecht de aanbesteding gewonnen vanuit waaruit zij verschillende activiteiten realiseerden gericht op het stimuleren van (veilig) fietsen en lopen.
Werkgevers en publiekstrekkers hebben ook grote invloed op mobiliteitsgedrag van werknemers en bezoekers. In 2019 is een nieuwe werkgeversbenadering uitgewerkt, nadat het werkgeversnetwerk U15 haar activiteiten heeft beëindigd. De nieuwebenadering wordt in 2020 afgerond en verder in de praktijk gebracht. Tot slot is in het BO MIRT najaar 2019 afgesproken de Korte Termijn Aanpak verder te versterken. In de periode tot en met 2024 investeren het Rijk en Regio gezamenlijk 20 miljoen euro aan korte termijn oplossingen voor bereikbaarheids-, leefbaarheids- en duurzaamheidsopgaven in de regio Utrecht.
In 2019 is gewerkt aan het stimuleren van (elektrische) deelmobiliteit. Het living lab deelfietsen is gestart. Elektrische deelfietsen zijn op steeds meer plekken in de stad te vinden. Er is een deelhub in een parkeergarage gerealiseerd (officiële opening volgt begin 2020). Het gebruik van deelauto’s is gestimuleerd door middel van berichten op sociale media en wijkberichten in buurten waar het deelauto-aanbod is uitgebreid. Daarnaast hebben we de mogelijkheden voor het geven van deelauto-tegoed aan gebruikers verkend.
Schoon vervoer
We zijn in 2019 doorgegaan met het stimuleren en faciliteren van schone mobiliteit in Utrecht, waarbij we een koppeling hebben gemaakt met ruimtelijke ontwikkelingen, met de energietransitie, en met de doelstellingen van het landelijke Klimaat- en Energieakkoord.
In 2019 zijn 88 oplaadpalen in de openbare ruimte gerealiseerd. Vanuit het strategisch plan oplaadinfrastructuur is in 2019 een nieuwe voorlopige concessie afgesloten om laadinfra in de openbare ruimte te realiseren, op basis van de behoefte van de elektrische rijders. Met het oog op de energietransitie zijn bi-directionele oplaadpalen als voorwaarde in de concessie opgenomen. Het contract voor die concessie wordt in 2020 gesloten.
Ter voorbereiding op de uitvoering van de concessie zijn 2.000 potentiële oplaadlocaties voor elektrisch vervoer in plannen per wijk opgenomen. In 2019 heeft de gemeente een bijdrage van het Rijk gekregen om laadpleinen van oplaadinfra te realiseren. Deze laadpleinen zijn in de concessie vanaf 2020 opgenomen. Medio 2019 heeft het college de strategie voor snellaadinfrastructuur vastgesteld, om locaties voor snelladen in en om de stad te stimuleren.
De provincie en Qbuzz, de concessiehouder voor het openbaar busvervoer, hebben in 2019 besloten om 55 elektrische bussen binnen de huidige concessie aan te schaffen en in te zetten in Utrecht en directe omgeving.
Voor het gebied waar we de wens hebben de snorfiets van het fietspad te halen hebben we per locatie gekeken waar knelpunten liggen voor de nood- en hulpdiensten en wat eventuele oplossingen kunnen zijn.
Goederenvervoer
In 2019 lag de prioriteit bij de uitvoering van het Actieplan Goederenvervoer 2015-2020 in het samen met bedrijven en partners werken aan het streven naar een schonere logistiek en efficiency van bundeling van vracht- en pakketpost. Tevens heeft de problematiek rond wal- en kluismuren en werven in de binnenstad ertoe geleid dat er meer focus is op het weren van te zwaar verkeer.
Bouwlogistiek
De gemeente wil verder inzoomen op het gebruik van bouwhubs, om de bouwlogistiek bij bouwprojecten schoner en efficiënter te krijgen. In 2019 is een analyse uitgevoerd van de huidige bouwlogistieke stromen en concepten. De analyse vormt het uitgangspunt voor de verdere aanpak van de verschoning en verslimming van de bouwlogistiek, waar in 2020 verder op doorgepakt wordt. Tevens is in 2019 een subsidieaanvraag ingediend bij de EU om met behulp van bouwhubs en vervoer over water, de bouwlogistiek van de Merwedekanaalzone zo schoon en efficiënt mogelijk te kunnen uitvoeren.
Stadsdistributie
Vanuit Goedopweg en in samenwerking met ondernemers, is een blauwdruk 'white label hub Stadsdistributie' opgesteld. Deze blauwdruk dient als basis voor een pilot die samen met gemeente Amersfoort wordt ingezet, om de bevoorrading van de binnenstad via hubs efficiënter en schoner te kunnen uitvoeren. Tevens is, naar aanleiding van een haalbaarheidsonderzoek dat in 2018 is uitgevoerd, vanuit de gemeente in 2019 begeleiding geboden bij de opstartfase van een facilitaire hub op het USP, waarbij de partijen UU, HU en de Provincie Utrecht hun facilitaire bevoorrading op het USP via een facilitaire hub laten verlopen (efficiënter beladen, minder voertuigkilometers).
Innovatie
Via het stimuleringsfonds duurzame stadsdistributie is subsidie toegekend aan een Utrechts bedrijf dat via procesinnovatie een nieuwe vorm van duurzaam goederenvervoer binnen de eigen organisatie probeert toe te passen. In een samenwerking met TNO zijn twee onderzoeken gestart. Bij het eerste onderzoek (SOLiD) wordt via een innovatieve insteek gekeken naar de mogelijkheid om voertuigkilometers en emissie van pakketdiensten te verlagen. Bij het tweede onderzoek (CiloLab) worden lokale living labs opgezet om via co-creatie met de markt en kennisinstellingen tot innovatie te komen om stedelijke logistieke vervoersbewegingen te verschonen en te verminderen.
Verkeersmanagement
In 2019 zijn de eerste zes verkeerslichten in Utrecht omgebouwd tot iVRI (intelligente verkeersregelinstallatie). Op deze locaties testen we nu de mogelijkheden die iVRI’s hebben, zoals de communicatie met gebruikers over groen- en roodtijden. De komende jaren worden, via GoedopWeg, in Utrecht nog eens ongeveer 80 ‘normale’ VRI’s omgebouwd tot iVRI. iVRI’s spelen een belangrijke rol bij het dynamisch sturen en regelen van het verkeer in de stad.
De Proof of Concept Utrecht-Zuid, waarin we innovatieve systemen testen op het gebied van dynamisch verkeersmanagement in het zuidelijk deel van de stad, was ook in 2019 operationeel. Met de provincie zijn afspraken gemaakt over het doorzetten van de proef in 2020.
In 2019 is het Parkeerroute Informatiesysteem (PRIS) rondom stadion Galgenwaard opgeleverd. Dit systeem is bedoeld om bezoekers van Galgenwaard beter te sturen en geleiden naar de gewenste parkeerlocatie. Ook zijn er plannen gemaakt om alle bewegwijzering in de stad van een update te voorzien. Daarnaast zijn in 2019 ook de eerste stappen gezet voor het aanpassen en uitbreiden van de voetgangersbewegwijzering in het centrum en het stationsgebied.
Op het Meldpunt Verkeerslichten zijn in 2019 60 meldingen binnengekomen en afgehandeld. Burgers maar ook media maken veel gebruik onze online informatie over (de afstelling van) verkeerslichten.
Smart mobility
In 2019 heeft de aanbesteding van de ‘Mobility as a service’ (MaaS)-pilot Leidsche Rijn/Vleuten-De Meern plaatsgevonden. De MaaS-pilot in Utrecht is hiermee de eerste definitieve gunning binnen de zeven nationale pilots. Vervolgens is verdergegaan met het ontwikkelen MaaS en hebben de eerste testgebruikers de dienst uitgeprobeerd.
Ook in deelgebied Merwede is het concept van mobiliteitshubs verder uitgewerkt en vastgelegd in de Omgevingsvisie en het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan.
In het kader van het initiatief Krachtenbundeling Smart Mobility, waarin het rijk, provincies en steden afstemming en samenwerking zoeken rondom slimme mobiliteit, heeft Utrecht het initiatief genomen tot een kenniskring over smart mobility in gebiedsontwikkeling.