Toelichting overzicht baten en lasten

Financiële toelichting

Bewoners en Bestuur

• Bij de voorjaarsnota 2018 heeft de raad 0,500 miljoen euro incidenteel beschikbaar gesteld ter dekking voor de krimp in het aantal aangevraagde reisdocumenten: De verandering van de geldigheidsduur van paspoorten van vijf naar tien jaar leidt in de komende jaren tot 2024 tot een forse vermindering van het aantal nieuwe aanvragen.
• Bij de voorjaarsnota 2019 heeft de raad incidentele middelen 0,260 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de landelijke aanpak adreskwaliteit: door landelijke data-analyse krijgt de gemeente overzichten van ‘risico-adressen’. Deze aangeleverde adressen (en uiteraard adressen waar we uit andere hoeken signalen over krijgen) moeten allemaal onderzocht worden.
• In de septembercirculaire 2019 is incidenteel 0,249 miljoen euro ontvangen voor het organiseren en faciliteren van de waterschapsverkiezing.
• Bij de voorjaarsnota 2018 heeft de raad via amendement A2018/53 incidentele middelen beschikbaar gesteld ( 0,2 miljoen euro) om de kwaliteit van de dienstverlening een extra impuls te geven. Hiermee zijn de volgende projecten gestart:Thuisbezorgen paspoorten ( pilot tot september 2020), videobellen, continuering servicepunt en conversatiegerichte website/chatbot.
• Bij de Voorjaarsnota 2018 en 2019 is incidenteel 0,68 miljoen euro voor 2019 toegezegd voor de transitie Wijken om de taken, capaciteit en inzet van de wijkbureaus in overeenstemming te brengen met de opgaven die er zijn.
• Bij de Voorjaarsnota 2019 is incidenteel 0,13 miljoen euro voor 2019 toegezegd voor het vernieuwen van de participatie.

Stedelijke Ontwikkeling

• Bij de voorjaarsnota 2018 heeft de raad incidentele middelen beschikbaar gesteld voor de invoering van de Omgevingswet in de jaren 2018, 2019 en 2020. De werkelijke lasten zijn 1,299 miljoen euro.
• Bij de voorjaarsnota 2018 heeft de raad incidenteel middelen (0,500 miljoen euro) beschikbaar gesteld voor de versnellingsaanpak wonen in 2019 en 2020.
• Bij de voorjaarsnota 2018 heeft de raad incidentele middelen beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling van nieuwe woonconcepten (0,500 miljoen euro van 2019 t/m 2022). De werkelijke lasten zijn 0,109 miljoen euro.
• Er is in 2019 0,455 euro onttrokken uit de reserve Woonfonds ten behoeve van extra inzet Woningmarkt in balans.
• Om aansluiting te maken tussen de balans van de gemeente Utrecht en de restschuld van de Startersleningen, die door de Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVN) wordt uitgevoerd, was een correctieboeking nodig. Deze is in 2019 gemaakt.
• Pilot Handhaving goed verhuurderschap: In december 2018 is via een doeluitkering bij het gemeentefonds 0,500 miljoen euro beschikbaar gesteld (en ook in 2018 uitgekeerd) voor het project Handhaving goed verhuurderschap. Dit geld is bestemd om de komende jaren op projectbasis de inzet op dit terrein te verbreden. In 2019 is van dit bedrag 0,143 miljoen euro besteed waardoor er voor de komende jaren 0,357 miljoen euro resteert.
• Van het opgebouwde saldo in de voorziening dubieuze debiteuren erfpachten is 0,458 miljoen euro vrijgevallen, omdat het openstaande debiteurensaldo lager was dan de stand van de voorziening.
• De in rekening gebrachte meerwaardes als gevolg van gewijzigd gebruik van erfpachtperceel leiden tot incidentele baten (2,648 miljoen euro) en lasten (0,056 miljoen euro).
• Er is een dotatie van 6,587 miljoen euro gedaan aan de voorziening negatieve grondexploitaties.
• Afhandeling van de aanvragen uit de erfpachtconversieregelingen heeft geleid tot een opbrengst van 25,304 miljoen euro. De uitvoerings- en afschrijvingskosten bedragen 3,641 miljoen euro.
• De baten uit de verkoop en uitgifte van gemeentelijke eigendommen bedragen 5,441 miljoen euro, de afhandelingskosten 0,868 miljoen euro.
• Bij de Tweede bestuursrapportage is 0,901 miljoen euro onttrokken uit de egalisatiereserve bouwleges in verband met tegenvallende inkomsten voor omgevingsvergunningen.
• Voor de anticiperende verwerving van woningen op de Croeselaan zijn kosten gemaakt voor een bedrag van 0,955 miljoen euro.
• Investeringsimpuls RSU: zie toelichting programmareserve Stedelijke Ontwikkeling
• Geluidswal: zie toelichting programmareserve Stedelijke Ontwikkeling

Duurzaamheid

• In de tweede bestuursrapportage 2019 is besloten een extra bedrag te onttrekken aan de reserve Utrechtse Energie ter dekking van de eenmalige kosten afbouwen kluswoningen en diverse subsidieregelingen (Maatschappelijk Vastgoed, Versnelling Collectieve Zonne-energie), tot een totaalbedrag van 0,600 miljoen euro. De werkelijke lasten zijn 0,476 miljoen euro.
• Met de voorjaarsnota 2019 heeft de raad incidentele middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van reguliere taken en voor de werkzaamheden om WHO grenswaarden voor luchtkwaliteit te behalen. Deze middelen zijn volledig besteed.
• De middelen die met het aanvullend bodemconvenant voor 2018 en 2019 beschikbaar zijn gesteld (4,370 miljoen euro), zijn nog niet besteed. Over het vervolg sanering Nedereindseplas en inzet van bijbehorend budget vindt overleg plaats met de provincie Utrecht.
• De uitvoering van de herinvesteringen Grifpark wacht op de uitkomsten van het onderzoek Bestparc dat nog niet is afgerond. De vervangingsinvesteringen Griftpark uit het resterende budget (1,462 miljoen euro) zijn daarom deels aangehouden. De werkelijke lasten zijn 0,206 miljoen euro.
• De voorbereidingen van de saneringen in het project Lood in Oudwijk worden getroffen en de planning van de uitvoering is eind 2020, begin 2021. De werkelijke lasten zijn 0,043 miljoen euro.
• De uitvoering van het project Lood in Lombok is in 2019 afgerond. Van het beschikbare budget (1,000 miljoen euro) zijn de werkelijke lasten 0,826 miljoen euro.
• Met de voorjaarsnota 2018 heeft de raad incidentele middelen beschikbaar gesteld voor de bevordering van klimaatadaptatie, klimaatbestendige openbare ruimte. Van het beschikbare budget (0,150 miljoen euro) wordt nader onderzoek op de stresstesten naar hitte en droogte worden verder uitgevoerd in 2020. De werkelijk lasten zijn 0,068 miljoen euro. Voor het onderzoek Bestparc en de ontwikkeling van loodbeleid vind de uitvoering plaats in uitvoering door naar 2020. De werkelijke lasten hiervan zijn 0,464 miljoen euro.

Bereikbaarheid

• Zie toelichting programmareserve Bereikbaarheid

Openbare Ruimte en Groen

• 3,000 miljoen storting in Vaste Activa Reserve Wal- en Kluismuren ter dekking van toekomstige kapitaallasten.
• 1,300 miljoen onttrekking aan de Reserve Essentaksterfte ter dekking van de kosten die in 2019 gemaakt worden voor de Essentaksterfte. De onttrekking is overeenkomstig begroting.
• 0,801 miljoen lasten Essentaksterfte. Begroot is 1,300 miljoen.
• 0,631 miljoen lasten en 0,631 miljoen baten Project Subsidie NL Schoon. Doelstelling van het project is minder zwerfafval.
• 0,971 miljoen onttrekking aan de algemene reserve ter dekking van de lasten voor Subsidieregeling Wateroverlast Lombok. De werkelijke lasten in 2019 zijn 0,079 miljoen.
• 1,966 miljoen onttrekking aan de reserve Meerjaren Groenprogramma voor diverse groenprojecten overeenkomstig de eerste bestuursrapportage 2019.
• 1,328 miljoen lasten diverse groenprojecten: projecten Minstroom, Vecht Hogelanden, ARK Noordpunt en het Niftarlakeplantsoen. De uitvoering het project ARK Demkabrug is doorgeschoven naar 2023 in verband met de uitvoeringsplannen en daarnaast is het project Niftarlakeplantsoen vertraagd door de aanleg van leidingen.
• 0,958 miljoen lasten overig diverse posten: 0,450 miljoen hogere Energielasten, 0,173 miljoen lasten boekwaarde verkocht materieel, 0,335 miljoen lasten Watersysteemheffing (nieuwe post, niet begroot).
• 0,307 miljoen baten overige diverse posten: 0,307 miljoen opbrengst verkoop materieel.

Economie

• Bij de voorjaarsnota 2018 heeft de raad incidentele middelen beschikbaar gesteld voor het instellen van een Fonds Mismatch Arbeidsmarkt. De werkelijke lasten zijn 0,122 miljoen euro.
• Er is 0,570 miljoen euro onttrokken aan de reserve Lokaal Economisch Fonds voor de afwikkeling van LEF subsidies die in 2018 zijn aangevraagd en waarvan de activiteiten in 2019 hebben plaatsgevonden.
• Bij de Voorjaarsnota 2018 heeft de raad structureel 0,500 miljoen euro beschikbaar gesteld voor versterken van het ecosysteem starters en groeiers. In 2019 en 2020 is dit budget incidenteel 0,250 miljoen euro hoger.

Werk en Inkomen

• Incidentele baten van 0,622 miljoen euro in verband met de uitspraak met betrekking tot de rechtszaak rondom de BUIG-middelen 2015
• Incidentele baten en lasten van 0,369 miljoen euro in verband met het Europees Sociaal Fonds ( ESF ) Pro Vso
• Incidentele baten en lasten van 0,245 miljoen euro voor de uitvoering van actieplan jeugdwerkloosheid voor de regio. Dit is het laatste jaar dat door de gemeente Utrecht voor de regio wordt uitgevoerd
• Voor de impuls banenkansen is incidenteel in 2019 0,544 miljoen euro begroot. Hiervan is 0,400 miljoen euro in 2019 uitgegeven.
• Voor de opgave werkbeweging is incidenteel in 2019 1,000 miljoen euro begroot. Hiervan is 0,497 miljoen euro uitgegeven
• Voor de actieagenda schuldenvrij is in 2019 incidenteel 1,040 miljoen euro begroot. Hiervan is 0,625 miljoen euro uitgegeven

• De voorziening frictiekosten HRM is bestemd voor de kosten van sociaal flankerend beleid die voortvloeien uit de reorganisatie 2013. Uit doorrekening van de voorziening bleek dat hij te hoog was opgenomen. Een bedrag van 0,658 miljoen euro kon vrijvallen
• Bij de voorjaarsnota 2019 heeft de raad incidentele middelen à 0,9 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de transitie Informatie- en Procesmanagement. Deze middelen zijn besteed
• Bij de voorjaarsnota 2019 heeft de raad incidentele middelen à 0,5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de versterking architectuur. Deze middelen zijn besteed
• Bij de voorjaarsnota 2019 heeft de raad incidentele middelen à 1,3 miljoen euro beschikbaar gesteld voor zaakgericht werken. Deze middelen zijn besteed
• Bij de voorjaarsnota 2018 heeft de raad incidentele middelen à 0,2 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de doorontwikkeling van Team Audit. Deze middelen zijn besteed
• In 2019 is 1,0 miljoen euro onttrokken uit het revolverend fonds werk en inkomen voor de kosten voor de samenwerking met de uitzendbureau’s, de Utrechtse studentenvereniging voor internationale betrekkingen(SIB) The Colour Kitchen en de SIB Buzinessclub
• In 2019 is 0,250 miljoen euro onttrokken aan de reserve werk en inkomen in verband met het pakket maatregelen bij de Voorjaarsnota 2019 (pagina 42).
• Nieuwbouw bibliotheek: Betreft het restant van het (incidentele) investeringsbudget van Herontwikkeling postkantoor Neude. De gemeente heeft in het toenmalige coalitieakkoord besloten in totaliteit 6,1 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de verhuizing van de Centrale Bibliotheek naar het oude postkantoor Neude. In 2017 is reeds een deel van deze middelen beschikbaar gesteld. Het betreft: Het bedrag dat in 2017 is verleend bestaat uit 1,154 miljoen euro uit de reserve voor incidentele kosten en investeringen Neude en 0,750 miljoen euro incidentele kosten en investeringen voor het Neude. In 2019 heeft de Centrale Bibliotheek het verzoek gedaan het restant van de middelen beschikbaar te stellen, zijnde 4,296 miljoen euro.

• Meerjarenperspectief Onderwijs: In 2019 is vanuit het programma onderwijshuisvesting 3,750 miljoen euro toegevoegd aan de reserve in verband met de vertraging van enkele projecten voor tijdelijke huisvesting. Deze projecten vinden wel in 2020 of later plaats. Ook is 5,164 miljoen euro onttrokken. Deze onttrekking heeft plaatsgevonden vanwege wijziging van methodiek: het begrote bedrag is uitgangspunt en niet langer de werkelijke resultaten.

Maatschappelijke Ondersteuning

• Verbouw daklozenopvang: De daklozenopvang wordt verbouwd tot een 24 uursvoorziening. De verbouwing wordt voor 0,5 miljoen euro gedekt uit de reserve Plan van aanpak MO.
• Programmaraad Sociaal Domein: Utrecht is gedurende een aantal jaren penvoerder voor de Programmaraad Sociaal Domein. We ontvangen hiervoor middelen in het gemeentefonds en van de VNG. Deze middelen zetten wij door aan Divosa voor de uitvoering.

Jeugd

• Transformatiefonds Jeugd: Van het rijk ontvangen wij incidenteel middelen ten behoeve van de transformatie van de jeugdzorg.

Volksgezondheid
Niet van toepassing.

Veiligheid

• Incidentele lasten 2019 (0,790 miljoen euro) in verband met de nafase van het schietincident dat heeft plaatsgevonden op 18 maart 2019. De nafase krijgt vervolg in 2020. De bijbehorende incidentele lasten 2020 worden betrokken in de resultaatbestemming 2020.
• Incidentele lasten 2019 in verband met activiteiten rondom Utrecht zijn wij Samen. Activiteiten worden deels bekostigd uit de incidenteel ontvangen middelen vanuit de NCTV. Activiteiten lopen door in 2020. Baten staan elders geregistreerd (zie prestatiedoelstelling 2.1).
• Incidentele lasten 2019 in verband met activiteiten rondom het project Zandpad. Incidentele lasten worden gefinancierd door middel van incidenteel budget (zie voorjaarsnota 2019 ).
• Incidentele teruggave ontvangen vanuit de Veiligheidsregio Utrecht (zie prestatiedoelstelling 2.2).
• Overige incidentele baten hebben met name betrekking op ontvangen vergoedingen voor het uitlenen van personeel.

Cultuur
Niet van toepassing.

Sport

• SPUK: Met ingang van 2019 is sport vrijgesteld van btw. Ter voorkoming van een btw-schade voor de gemeente heeft het rijk voor de periode 2019 t/m 2023 een compensatieregeling ingesteld. Op basis van de verwachte btw-schade heeft de gemeente een beroep op deze compensatieregeling gedaan.
• Vechtsebanen : M.i.v. 2019 ontvangt de stichting Vechtsebanen haar jaarlijkse subsidiebedrag niet meer op basis van het schaatsjaar, maar op kalenderjaar. Eenmalig was daarvoor incidenteel 0,1 miljoen euro benodigd.
• Onderzoeken : Tarievenbeleid sportaccommodaties, Ruimteonderzoek binnen- en buitensport en Haalbaarheidsstudie roeiwater Rijnenburg.
• Start Vuelta 2020: In 2020 start de wielerronde Vuelta in Utrecht. Ten behoeve van de voorbereidingen en uitvoering van dit evenement stelt zowel de gemeente als het ministerie van VWS een bijdrage beschikbaar.

Utrechts Vastgoed

• Incidentele lasten van 0,478 miljoen euro door diverse calamiteiten zoals asbest, herstelwerkzaamheden van een brand en werkzaamheden aan klimaatinstallaties.
• Incidentele kosten voor tijdelijke huisvesting van 2,033 miljoen euro bij de verbouwing van het stadhuis.
• Voor de verbouwing aan de Keulsekade is een bedrag van 1,600 miljoen euro ontvangen vanuit het programma Maatschappelijke Ondersteuning.
• In 2019 is incidenteel 1,918 miljoen euro onttrokken uit de vaste activa reserve ter dekking van kosten voor tijdelijke huisvesting.
• Incidentele baat van 1,660 miljoen euro als gevolg van een boekhoudkundige fout.
• Vastgoedbeheer: zie toelichting programmareserve Utrechts Vastgoed.
• Energieneutraal Kernvastgoed: zie toelichting programmareserve Utrechts Vastgoed.

Algemene middelen
Het begrotingsjaar 2024 is gehanteerd als referentiejaar voor bepaling van het structurele deel van de begrote algemene middelen. Het verschil tussen de gerealiseerde cijfers in 2019 ten opzichte van het referentiejaar 2024 wordt aangemerkt als incidenteel. Belangrijkste component daarin zijn de uitkeringen uit het gemeentefonds en het areaal voor de OZB-inkomsten. Ten opzichte van het structurele deel van de begroting (2024) zijn in 2019 20,492 miljoen euro minder baten gerealiseerd en 0,186 minder lasten. De stortingen in en onttrekkingen uit algemene reserves zijn nagenoeg geheel incidenteel.
In de begrote baten 2019 was het aandeel OZB voor het ondernemersfonds begrepen (6,2 miljoen euro). Het ondernemersfonds wordt gevoed via de ozb-opbrengsten van eigenaren en gebruikers van niet-woningen. Het ondernemersfonds had een looptijd tot en met 2019.
In 2019 was circa 1 miljoen euro frictiebudget bestemd voor gereedgekomen van weg-, groen en waterprojecten in diverse deelgebieden van Leidsche Rijn.

Overhead

• Er is een voorziening gevormd om de frictiekosten van sociaal flankerend beleid HRM die voortvloeien uit de reorganisatie 2013 op te vangen. Doorrekening van de voorziening heeft aan het licht gebracht dat deze 0,658 miljoen euro te hoog was opgenomen. Dit bedrag is vrij gevallen.
• Bij de voorjaarsnota 2019 heeft de raad 0,9 miljoen euro aan incidentele middelen beschikbaar gesteld voor de transitie IPM. Dit budget is helemaal ingezet.
• Bij de voorjaarsnota 2019 heeft de raad 0,5 miljoen euro incidenteel budget beschikbaar gesteld voor het versterken van de architectuur. Deze middelen zijn helemaal ingezet.
• Bij de voorjaarsnota 2019 heeft de raad 1,3 miljoen euro aan incidentele middelen beschikbaar gesteld voor zaakgericht werken. Dit budget is helemaal ingezet.
• Bij de voorjaarsnota 2018 heeft de raad 0,2 miljoen euro aan incidenteel budget beschikbaar gesteld voor de doorontwikkeling audit. De werkelijke lasten zijn 0,22 miljoen euro. De hogere kosten werden gedekt uit een bestedingsvoorstel bij de jaarstukken 2018.